Senacka Komisja Nadzwyczajna ds. Klimatu podjęła 6 czerwca uchwałę ws. przyjęcia Białej Księgi Transformacji Energetycznej do Elektroprosumeryzmu, opracowanej i przygotowanej pod kierownictwem prof. Jana Popczyka, w ramach Parlamentarnego Zespołu ds. Prawa Elektrycznego, któremu przewodniczy Senator Stanisław Lamczyk. Zawiera ona, ujętą w 12 rozdziałach, „mapę drogową” działań niezbędnych do przeprowadzenia w naszym kraju transformacji energetycznej.
Transformacja będzie polegać na odejściu od paliw kopalnych i oparciu energetyki krajowej na energii pozyskiwanej ze słońca i wiatru (OZE) i gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ). Pozwoli ona Polsce szybko uzyskać neutralność klimatyczną. Przyczyni się również do „ocalenia naszej planety od zagłady”, spowodowanej postępującymi negatywnymi zmianami klimatycznymi.
Cele i daty transformacji
Jako podstawowe cele transformacji wskazano „Wykorzystać historyczną szansę: obniżyć koszt funkcjonowania obecnej energetyki, zwiększyć odporność gospodarki na deficyt bezpieczeństwa energetycznego wytwarzany przez tę energetykę. W tym celu należy: zastąpić wielkoskalową korporacyjną energetykę globalnego niedoboru paliw kopalnych i bezpieczeństwa energetycznego oraz nadmiaru monopolu polityczno-korporacyjnego energią elektryczną ze źródeł OZE oraz lokalną i segmentową (w wypadku krytycznej infrastruktury transportowej) odpornością elektroprosumencką na dziedzinowych rynkach elektroprosumeryzmu. Dokonać wielkiej konsolidacji społecznej na rzecz przyszłości (nowego ładu ustrojowego). Stworzyć w ciągu 3 dekad fundament społecznej gospodarki rynkowej jako podstawy pod korektę istniejącego porządku ustrojowego (w szczególności zmniejszyć zagrożenie ze strony autorytaryzmu, korporacjonizmu, w tym państwowego, i oligarchizmu). Nadać w transformacji energetycznej najwyższy priorytet budowie kompetencji i pracy. Elektroprosumeryzację całego kraju zakończyć w horyzoncie 2050. Na wodór zielony być stale gotowym. Energetykę jądrową zostawić w spokoju”.
Transformacja a świadomość Polaków
Bardzo ważny kontekst transformacji energetycznej przedstawił dr hab. Michał Krzykawski, filozof z Uniwersytetu Śląskiego. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na konieczność budowy kompetencji społecznych potrzebnych do przeprowadzenia transformacji energetycznej do elektroprosumeryzmu. Mówił, że jej przeprowadzenie i pójście w kierunku elektroprosumeryzmu powiedzie się, jeżeli zostaną uwzględnione perspektywa społeczna i humanistyczna, a także spojrzenie na zagadnienia energetyczne poprzez relacje społeczne. Jak zaznaczył, dekarbonizacja, przejście od paliw kopalnych do energii z rozproszonych źródeł, spowoduje konieczność umówienia się zarówno na nowy model gospodarczy czy ekonomiczny, jak i stosunków społecznych. Bez tego transformacja okaże się stracona z punktu widzenia społeczeństwa i tworzenia nowych więzi społecznych. Pytanie brzmi: czy skuteczną pod względem społecznym transformację da się obecnie przeprowadzić? Zdaniem filozofa problemem nie jest problem złych polityk, problemem jest źle zaprojektowany ustrój społeczny.
Warunki jej realizacji
Transformacja powiedzie się tylko wtedy, gdy skończy się era marketingu politycznego, zacznie rozmowa z obywatelami, postawi się na lokalne społeczności i samorządy, na wykorzystanie różnorodności poszczególnych regionów kraju, a nowy system będzie tę różnorodność wzmacniał. W ocenie filozofa tylko multisystemowa dywersyfikacja, rozbicie monopoli energetycznych, odejście od wielkoskalowej energetyki oddali najgorsze scenariusze katastrofy klimatycznej, da szansę naszym dzieciom.