Jak realizowane są najważniejsze wyzwania środowiskowe?
W Amber Expo w Gdańsku odbyło się 9. Pomorskie Eko Forum – największe regionalne wydarzenie poświęcone jakości powietrza, gospodarce odpadami oraz transformacji energetycznej samorządów. Pokazano problemy regulacyjne, które realnie dotykają gminy, zwłaszcza w gospodarce tekstyliów i wdrażaniu uchwał antysmogowych.
Wśród uczestników znaleźli się przedstawiciele Gminy Żukowo: wiceburmistrz Karolina Redzimska oraz prezes Spółki Komunalnej Żukowo sp. z o.o., Adam Werbowy. Ich obecność pozwoliła odnieść wnioski ekspertów do lokalnych realiów i zestawić, jak gmina radzi sobie z problemami szeroko omawianymi podczas forum.
Kopciuchy wciąż działają
Jednym z kluczowych tematów była realizacja uchwał antysmogowych. Eksperci zwracali uwagę, że mimo obowiązujących przepisów w Polsce nadal funkcjonuje ponad dwa miliony kopciuchów, z czego większość nie powinna już być używana. Podkreślano, że system wsparcia działa, ale nie zapewnia wystarczającej pomocy osobom o najniższych dochodach. Padły głosy, że nierzadko pełnomocnicy firm komercyjnych wprowadzają mieszkańców w niepotrzebne koszty.
W Żukowie funkcjonuje punkt konsultacyjny programu „Czyste Powietrze”, w którym mieszkańcy mogą uzyskać pomoc przy składaniu wniosków, jednak eksperci podkreślali, że przyszłość leży w stałych punktach operatorskich, kontrolujących również jakość inwestycji.
Dołożono samorządom kolejny problem
Najbardziej emocjonująca dyskusja dotyczyła kryzysu w gospodarce odpadami tekstylnymi. Paneliści zgodnie ocenili, że zmiana przepisów od 1 stycznia 2025 roku została wprowadzona zbyt szybko i bez konsultacji. Rynek nie ma infrastruktury do recyklingu wielu frakcji tekstyliów, a część gmin notuje nawet ośmiokrotny wzrost ilości oddawanych odpadów.
Gmina Żukowo – podobnie jak większość samorządów – może obecnie zapewnić jedynie odbiór w PSZOK, ponieważ system ponadgminny nie istnieje.
– To samorządy – także nasza gmina – zostały z obowiązkiem zagospodarowania odpadów, dla których w Polsce po prostu nie ma infrastruktury – podkreśliła wiceburmistrz K. Redzimska.
Transformacja dobija budżety
Dużo miejsca poświęcono także transformacji energetycznej. Z danych przedstawionych na forum wynika, że ceny energii w Polsce wzrosły w ciągu dekady ponad trzykrotnie, co mocno obciąża finanse samorządów i spółek komunalnych. Rosną koszty oświetlenia, utrzymania sieci, a jednocześnie rośnie konieczność inwestowania w OZE, spółdzielnie energetyczne, hybrydowe systemy grzewcze i lokalne modele autoprodukcji energii.
Prezes SKŻ Adam Werbowy zwrócił uwagę, że: „Transformacja energetyczna nie jest już wyborem – jest koniecznością, którą musimy prowadzić odpowiedzialnie i etapowo”.
Udział Żukowa w forum pozwolił skonfrontować lokalne działania z praktyką innych samorządów, a także potwierdzić, że wiele wyzwań – szczególnie w zakresie tekstyliów i antysmogu – wynika z problemów systemowych, a nie lokalnych decyzji. Dla gminy to cenne doświadczenie, które pomoże w planowaniu inwestycji środowiskowych w najbliższych latach.
Wnioski z forum
Gminy potrzebują stabilnych przepisów, realnego wsparcia finansowego oraz dialogu z rządem, bo tylko wtedy działania lokalne mogą przynosić trwałe efekty. Pomorskie Eko Forum pokazało, że samorządy, spółki komunalne i eksperci mówią dziś jednym głosem: bez zmian systemowych nie da się skutecznie realizować polityki środowiskowej na poziomie lokalnym.
Wszystkie panele dyskusyjne dostępne są do odsłuchania pod linkiem:
Nad./opr.red.
