Z wojewodą pomorskim Dariuszem Drelichem o wielkości środków rządowych, które wsparły modernizację infrastruktury drogowej w powiecie kościerskim, rozmawia redaktor naczelny Dariusz Tryzna.
Panie wojewodo, pierwsze znaczne kwoty środków na infrastrukturę drogową trafiły do powiatu kościerskiego nie ze znanych nam dziś programów rządowych, ale z pomocy związanej z likwidacją skutków nawałnicy z sierpnia 2017 roku.
Tak było. Powiat kościerski bardzo mocno został dotknięty tym kataklizmem. To przede wszystkim tysiące hektarów zniszczonych lasów, ale również uszkodzone budynki gospodarcze, domy, czy budynki publiczne. Likwidacja skutków tej nawałnicy – wywóz milionów metrów sześciennych drewna zdegradowała drogi lokalne. Stąd jedną z form pomocy dotkniętych kataklizmem samorządów były środki na remonty dróg.
W marcu 2018 roku stworzona została lista dróg, których odbudowa miała być objęta pomocą z budżetu państwa. Później sięgnięto jeszcze po środki z Funduszu Solidarności na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych. Ostatecznie dopiero w maju następnego roku okazało się kto i jaką otrzyma pomoc. Sam powiat kościerski dostał 17,1 mln zł dotacji celowej na naprawę, na cztery swoje inwestycje. Milionowe kwoty otrzymały również: gmina Dziemiany i gmina Lipusz na naprawę swojej infrastruktury drogowej.
Rząd Prawa i Sprawiedliwości odziedziczył po poprzedniku tzw. „Schentynówki”. Program ten był kontynuowany pod nazwą Program Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej. Czy pamięta Pan, jakie były jego początki?
Z tego co pamiętam, to na terenie powiatu kościerskiego były one skromne. W końcu 2017 roku w ramach tego programu otwierałem drogę w Lipuszu zrealizowaną przez powiat kościerski. Inwestycja kosztowała 2,2 mln zł, natomiast została wsparta środkami z tego programu w kwocie nieco ponad 1 mln zł. Dopiero wiosna następnego roku przyniosła znaczące zmiany w tym programie. W ogłoszonym wtedy naborze samorządy mogły aplikować po dofinansowanie, które mogło sięgnąć 80 proc. kosztów inwestycji. Maksymalną kwotą, o którą mógł aplikować samorząd to 5 mln zł. Były to inwestycje jednoroczne. W edycji roku 2018 tego programu rząd przeznaczył na budowę i remont dróg lokalnych 1,3 mld zł. To było prawie o połowę więcej niż w roku poprzednim. W naborze tym sam powiat kościerski otrzymał 24 mln zł dofinansowania na siedem odcinków swoich dróg.
W kolejnej edycji tego programu do samorządów powiatu kościerskiego trafia prawie 10 mln zł.
Panie wojewodo, w roku 2021 program ten zmienia nazwę na Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg, pod którą funkcjonuje do dzisiaj. Czy towarzyszyły temu jakieś inne zmiany w programie?
Program ten ewoluuje po to, aby dostosowywać się do aktualnych potrzeb samorządów. W tym czasie pojawia się potrzeba uwzględnienia inwestycji nie tylko jednorocznych. Pojawiają się również pakiety drogowe. Wynika to z faktu, że z programu zaczęło korzystać coraz więcej małych gmin, które mają do zrealizowania małe odcinki dróg, a nie jedną jakąś tam super drogę. Dofinansowanie sięga 50 proc. kosztów inwestycji i tylko w wyjątkowych sytuacjach może być nieco większe.
W pierwszej edycji Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg 2021 skorzystało siedem gmin bez Starej Kiszewy i powiat kościerski, który otrzymał dofinansowanie aż na trzy wnioski. Łącznie to blisko 12 mln zł.
W edycji z roku 2022 z powiatu kościerskiego dofinansowanie otrzymało 11 inwestycji. Jego kwota to ponad 17,6 mln zł. Dzięki tym środkom przebudowano, wyremontowano lub zbudowano 23,35 km dróg. Łączny koszt tych wszystkich inwestycji to ponad 35 mln zł. W tej edycji wyróżniały się dwie wieloletnie inwestycje drogowe gminy Nowa Karczma i dwie z powiatu kościerskiego.
Panie wojewodo, jak to się stało, że w tym roku były aż dwie edycje tego programu?
Rzeczywiście w lipcu została ogłoszona lista beneficjentów dotycząca remontów dróg gminnych. Chodziło o zadania jednoroczne dofinansowane do połowy swojej wartości. Z powiatu kościerskiego zakwalifikowało się osiem wniosków na łączną kwotę 4,34 mln zł. Wartość inwestycji, których dotyczyły to prawie 9 mln zł. Natomiast w lutym br. ogłoszona została lista beneficjentów jeśli chodzi o przebudowę dróg. Tym razem dofinansowanie dotyczyło dziesięciu inwestycji, w tym po dwie dla gminy Nowa Karczma, Karsin i powiatu kościerskiego. Łącznie samorządy otrzymały 11,29 mln zł.
Panie wojewodo, w czasie pandemii, aby wesprzeć samorządy, pojawił się nowy program rządowy pod nazwą Fundusz Inwestycji Lokalnych. Wiem, że z niego samorządy również otrzymywały pomoc na modernizację swojej infrastruktury drogowej.
Zgadza się, ale tutaj należy też zaznaczyć, że w związku z trudną sytuacją w jakiej znalazła się gospodarka kraju i sytuacja finansowa samorządów, pieniądze z tego programu mogły być też przeznaczane jako wkład własny samorządu w inwestycję drogową.
Były trzy edycje tego programu. W czerwcu i grudniu 2020 roku i w marcu roku 2021. Na pewno w tych pierwszych edycjach dominował powiat kościerski ze swoimi czterema inwestycjami na kwotę 3,5 mln zł, miasto Kościerzyna ze swoimi inwestycjami drogowymi na kwotę 3,4 mln zł. Do tego dochodzi gmina wiejska Kościerzyna z 3 mln zł i gmina Lipusz z kwotą 0,5 mln zł. W marcowej edycji FIL pomoc finansową otrzymały: gmina Dziemiany i gmina Lipusz. Ta pierwsza otrzymała połowę na swoją wartą 1,3 mln zł inwestycję. Natomiast dofinansowanie dla gminy Lipusz było ewenementem, ponieważ obejmowało 100 proc. wartej ponad 1 mln zł inwestycji jaką była budowa ul. Spacerowej.
W ostatnich latach pojawił się kolejny program rządowy, z którego bardzo chętnie korzystają samorządy, gdyż oferuje on większe niż 50-procentowe dofinansowanie. Ile pieniędzy z Polskiego Ładu poszło na modernizację infrastruktury drogowej w powiecie kościerskim?
Rządowy Fundusz Inwestycji Strategicznych Polski Ład jest odpowiedzią na sygnały płynące ze strony samorządów. W zamyśle ma wyrównywać poziom życia mieszkańców samorządów bardzo bogatych – aglomeracji z tymi mniejszymi, uboższymi. Stąd środki z niego mają służyć rozwojowi szeroko rozumianej infrastruktury – budowy szkół, przedszkoli, ośrodków kultury, dróg, czy wod-kan. Rzeczywiście jest atrakcyjny, gdyż dofinansowanie sięga od 85 do nawet 98 proc.
W pierwszym rozdaniu tego programu – w listopadzie 2021 roku z powiatu kościerskiego zaaprobowanych zostało osiem wniosków drogowych na łączną kwotę aż 46,14 mln zł. Wśród nich wyróżniał się wniosek powiatu kościerskiego – pakiet dofinansowany kwotą 14,25 mln zł. Kolejnym był pakiet drogowy gminy Nowa Karczma dotyczący kilku ulic w tej miejscowości, który niedawno został zakończony i w otwarciu którego uczestniczyłem.
W maju 2022 roku miała miejsce II edycja tego programu. W niej do pomocy zakwalifikowało się osiem wniosków drogowych złożonych przez samorządy kościerskie. Łącznie obejmują one 34,9 mln zł pomocy finansowej. Wyróżnia się wśród nich wniosek gminy miejskiej Kościerzyna dotyczący przebudowy układu komunikacyjnego w mieście dofinansowany kwotą prawie 12,5 mln zł, ale obok niego są trzy wnioski gminy Liniewo dotyczące odbudowy lub remontu dróg w kolejnych sołectwach: Głodowie, Liniewie, Sobączu, czy Iłownicy.
Te samorządy, na terenie których funkcjonowały dawniej PGR-y, miały też możliwość załapania się do tzw. edycji popegeerowskiej Polskiego Ładu. Tutaj na pewno skorzystała z tego gmina Nowa Karczma, która otrzymała ponad 770 tys. zł na budowę ul. Rubinowej w Lubaniu. Gmina Liniewo otrzymała również pozytywną odpowiedź na dwa wnioski złożone na uporządkowanie terenów popegeerowskich w Orlu i Starym Wiecu. Łącznie otrzymała ona ponad 2 mln zł.
W VI edycji, która również obejmuje gminy popegeerowskie, pomoc otrzymały trzy samorządy kościerskie: gmina Liniewo i Karsin oraz powiat kościerski. Łącznie otrzymały one prawie 6,5 mln zł na swoje inwestycje drogowe.
Wiem, że na dniach będzie ogłoszenie wyników kolejnych naborów zarówno w Polskim Ładzie, jak i Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Rozumiem, że powiat kościerski może liczyć na kolejne dofinansowania?
Potwierdzam. Natomiast już sama próba podsumowania pokazuje, że pomijając ostatnie edycje tych dwóch programów rządowych, do samorządów powiatu kościerskiego na modernizację infrastruktury drogowej wpłynęło ponad 195 mln zł. Mieszkańcy widzą jak dzięki tym środkom poprawia się jakość dróg powiatowych i gminnych. Już można powiedzieć, że większość dróg powiatowych została zmodernizowana, a te ostatnie odcinki mam nadzieję też wkrótce będą poprawione.
Dziękuję za rozmowę.
